Theta teması, beynin 4 ila 8 Hertz ortasında değişen yavaş dalgalarıyla çalışan farklı bölgelerinin, güçlü zihinsel misyonlarda senkronize çalışmasını söz ediyor. Bu dalgalar, bilhassa ani değişikliklere karşı zihinsel esneklik ve odaklanma sağlamakta kritik rol oynuyor. Araştırma, bu temasların kuvvetli olduğu bireylerin, daha yüksek zekâ test puanlarına sahip olduğunu gösterdi.

Çalışmada 18-60 yaş ortasında 148 kişi yer aldı. İştirakçilerin evvel bellek ve zekâ düzeyleri ölçüldü, akabinde EEG başlığı takarak beyin aktiviteleri kaydedildi. İştirakçilere üç farklı zihinsel vazife verildi. Her misyon, iştirakçilerin değişen kurallara ne kadar süratli adapte olabildiğini kıymetlendirmek üzere tasarlandı.

İlk misyonda 1-9 ortası sayılar gösterilerek sayıların 5’ten büyük/küçük yahut tek/çift olup olmadığını söylemeleri istendi. İkinci vazifede Navon figürleriyle çalışıldı; iştirakçiler büyük hali mi yoksa onu oluşturan küçük halleri mi tanımlayacaklarına karar verdiler. Üçüncü vazifede ise harf-rakam eşleşmeleri gösterildi ve sayının kıymeti ya da harfin ünlü/ünsüz olup olmadığına nazaran karşılık vermeleri beklendi.

Araştırmacılar başlangıçta bu kadar açık bir münasebet beklemiyordu. Lakin sonuçlar çarpıcıydı: Zekâ ve hafıza testlerinde yüksek performans gösteren bireyler, vazifeleri yerine getirirken daha güçlü midfrontal theta kontakları sergiledi. Yani beyinleri, yeni kurallara süratle adapte olurken yüksek düzeyde uyum sağlayabiliyordu.

Schubert, “Daha güçlü theta irtibatına sahip bireyler, dikkatlerini daha güzel toplayabiliyor ve dikkat dağıtıcı ögeleri dışlayabiliyor. Telefonunuz çalarken çalışmaya devam etmek ya da kalabalık bir istasyonda kitap okumak üzere durumlar buna örnek” diyor.

Araştırmada değişik bir detay da şuydu: Yüksek bilişsel performans, daima dikkat yerine, vazifeler ortası geçiş yapabilme maharetiyle alakalıydı. 

Sonuçlar sırf zekânın nörobilimsel temelini anlamaya değil, ileride beyin temelli eğitim yahut teşhis araçları geliştirme yolunda da değerli bir adım olabilir. Schubert, “Henüz bu uygulamalar uzak görünse de, çalışmamız zekânın beyinde nasıl çalıştığını anlamak için sağlam bir temel sunuyor” dedi.

Kaynak: Sözcü