Cem YILDIRIM
AvrupaBirliği (AB), 150 milyar Euro’luk SAFE savunma fonunu devreye soktu. Türkiye de bu dev pastadan hisse almak istiyor. Fakat fonun kapıları her ülkeye açık değil. AB adayı ülkelerin iştiraki için güvenlik muahedesi kural. Tüm üyelerin de onayı gerekiyor. Bu noktada Yunanistan devreye giriyor ve Ankara’dan Ege’deki “casus belli” (savaş sebebi) kararını çekmesini istiyor.
MITÇOTAKIS’TEN MESAJ
Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, “Türkiye AB’nin savunma fonlarından yararlanmak istiyorsa, 30 yıllık savaş tehdidini kaldırmalı” dedi. Miçotakis’in işaret ettiği tehdit, TBMM’nin 1995’te aldığı ve Yunanistan’ın karasularını 6 milin üzerine çıkarması halinde bunun savaş sebebi sayılacağını ilan eden karar.
Fona geniş haklarla katılabilmek için AB’yle ikili güvenlik muahedesi koşul ve bu da tüm üyelerin onayını gerektiriyor. Yunanistan, bu kademede Türkiye’ye veto uygulama tehdidini gündemde tutuyor. AB tüzüğünün 16’ncı unsuru, “güvenlik çıkarlarını tehdit eden ülkenin” dışlanmasına müsaade veriyor.
AB’NİN GEREKSİNİMİ VAR!
Türkiye’nin savunma sanayi alanında üretim kapasitesi üst seviyede. Avrupa’nın üretim kapasitesi ise daha problemli. Türkiye’de geliştirilen Bayraktar TB2 üzere sistemler NATO standartlarında üretiliyor ve pek çok AB ülkesi tarafından da kullanılıyor. Almanya, İtalya, İspanya üzere ülkeler, Türkiye’nin SAFE fonuna katkısına sıcak bakıyor. Yunanistan’ın itirazları süreci kilitleyebilir.
YANIT BEKLEYEN SORU
Ankara, Avrupa’nın savunma mimarisinde daha faal rol almak istiyor. Fakat bu istek Ege’deki kırmızı çizgilerle çakışıyor.
Türkiye, karasuları ve adaların silahsızlandırılması hususlarında geri adım atmazken; Yunanistan bu hususlardaki “sessizlik” karşılığında fona erişime yeşil ışık yakabileceğini ima ediyor.
Şimdi ise kritik soru şu: Türkiye SAFE’ye katılmak için Ege’den vazgeçer mi?
Türkiye’nin ilan ettiği ‘casus belli’ kararı kalkar ve karasuları 6 milden 12 mile çıkarsa, Ege’nin yüzde 70’i Yunanistan’a geçiyor ve Ege fiilen Yunan gölüne dönüşüyor. Türk gemileri Çanakkale’den çıktıktan sonra Atina’dan müsaade almak zorunda kalıyor.
Vazgeçilen kırmızı çizgiler
Türkiye, son yıllarda dış siyasette birçok “ilkesel” duruşunu ekonomik münasebetlerle esnetti. İşte daha evvel yaşanan ‘U dönüşleri’nden kimileri:
– Darbeci Sisi’den Dostum Sisi’ye: Mısır’daki askeri darbeye sert reaksiyon gösterildi, yıllarca diplomatik bağlantı kurulmadı. Artık Erdoğan ile Sisi samimi pozlar veriyor.
– BAE 15 Temmuz’un ‘finansörü’ydü: FETÖ’nin darbe teşebbüsünün ardında olmakla suçlanan Birleşik Arap Emirlikleri’yle milyarlarca dolarlık yatırım mutabakatları imzalandı.
– Kaşıkçı cinayeti unutuldu: Gazeteci Cemal Kaşıkçı, Suudi Arabistan’ın İstanbul’daki konsolosluk binasında vahşice öldürüldü. Türkiye bu cinayetin ‘takipçisi’ olacaktı. 2022’de dava Suudilere devredildi. Prens Selman Ankara’da kırmızı halıyla karşılandı.
– AB ile ‘Mülteci pazarlığı’: Geri Kabul Anlaşması’yla mülteciler Türkiye’de tutuldu. Karşılığında 6 milyar Euro alındı lakin vize serbestisi gelmedi.
– Mavi Vatan’dan geri adım: AB ile yine ticari müzakere başlatmak için Doğu Akdeniz’deki sert telaffuz yumuşatıldı, sismik araştırmalar durduruldu.
Kaynak: Sözcü
