Diğer bakteriler muhtaçlık duyduklarında bir ortaya gelebilirken, MMB’ler her şeyi birlikte yapıyor. O denli ki bu bakteriler, bağlı oldukları “konsorsiyumdan” ayrıldıklarında hayatta kalamıyorlar. Bu yapıdaki her hücre kendi başına bir organizma olsa da, bütünün bir kesimi olmadan yaşayamıyor.
MMB konsorsiyumları içi boş küre biçiminde dizilerek blastosist gibisi bir biçim oluşturuyor. Blastosist, döllenmiş yumurtanın bölünmeye başladıktan sonraki basamağına verilen isim. Bu benzerlik, bilim insanlarının dikkatini çeken değerli bir detay.
Montana Eyalet Üniversitesi’nden etraf mikrobiyoloğu George Schaible liderliğindeki takım, 22 farklı MMB konsorsiyumunun metagenomlarını haritalandırarak kıymetli bulgular elde etti. Araştırma, birebir yapıdaki hücrelerin klon olmadığını, tersine farklı genetik özelliklere sahip olduklarını ortaya koydu.
Bu genetik çeşitlilik, her hücrenin farklı vazifeler üstlenmesine imkan tanıyor. Böylelikle konsorsiyumun içinde bir tıp iş kısmı oluşuyor. Tıpkı organların farklı fonksiyonları yerine getirmesi ya da bir toplumun farklı ferdî yeteneklerden faydalanması üzere.
MMB’ler hem organik hem inorganik karbon kaynaklarını kullanabiliyor. Bu durum, konsorsiyum içindeki farklı hücrelerin farklı karbon kaynaklarına özel bir yatkınlık geliştirmesiyle açıklanıyor. Araştırmacılar, birtakım hücrelerin sülfat indirgeme yoluyla hidrojen sülfür üretimi yaptığını belirtiyor.
Çalışmada ayrıyeten, hücreler ortasında metabolik farklılaşma olduğu ve bu farklılaşmanın hücrelerin muhakkak misyonlarda uzmanlaşmasına neden olduğu görülüyor. Hücrelerin birtakım hususları metabolize edip, bu kaynakları başka hücrelerle akışkansız boşluklar yoluyla paylaşabileceği düşünülüyor.
‘İŞ KISMI İLE ÇALIŞAN METABOLİZMA’
Bilim insanları bu yapıyı “iş kısmı ile çalışan metabolizma” olarak tanımlıyor. Bu içsel çeşitlilik ve dayanışma yapısı, ömrün daha karmaşık formlarına geçişin erken evrimsel bir modeli olabilir.
Çalışma, çevresel değişkenliği yüksek tuz bataklıklarında bu tıp genetik ve metabolik çeşitliliğin, hayatta kalmak için avantaj sağladığını ve MMB’lerin bu sayede evrimsel olarak şekillendiğini gösteriyor.
Kaynak: Sözcü
