Enflasyonla çabada iktisat idaresinin siyasetlerinin en büyük bedelini milyonlarca çalışan, emekli, dar gelirli ödedi, iş dünyası da hissesine düşeni aldı. İktidarın vaatleri tutmadı. Sıkı para siyasetleri, nerdeyse her kesim için ekonomik çöküş getirdi. Mayıs 2024’te yüzde 75.45 ile tepeyi gören yıllık enflasyon yalnızca yüzde 37.86 inebildi, dar gelirlinin geçim çabası çetrefilleşti, gerçek işsiz sayısı 12 milyona dayandı. Maaşlarındaki kayıp derinleşti. Halktan sıklıkla sabır isteyen iktidarın politikalaır, iktidar içinde dahi ayrılıklara neden oldu. Yenişafak gazetesi de tekraren faiz politikasını manşetine taşıdı, iktisat idaresini eleştirdi. İktidarın tahlil için iktisattaki ağır yükü kaldıracak acil adımlar atması bekleniyor.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, geçtiğimiz hafta Kredi Garanti Fonu (KGF) ile ilgili “Bu noktada adım atıp, KGF’den tulumbaya suyu dökmekte yarar var ki hareketlensin” dedi. Sonra Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’ten KOBİ’ler için 25 milyar TL’lik finansman paketi haberi geldi. Yeni KGF, firmaların istihdamını muhafazasında kâfi olmayacağı tartışmalarına neden oldu.
İFLASLAR, KAPANMALAR ARTTI
19 Mart’taki siyasi operasyonların faturası Merkez Bankası’nın faiz kararına yansıdı. Merkez, siyaset faizini yüzde 42.5’ten yüzde 46’ya çıkardı. İş dünyasından ‘takatimiz kalmadı’, ‘Türk endüstrisi, yabancı şirketlere satılma riski ile karşı karşıya’ açıklamaları üst üste geldi. İlan sitelerinde satılık fabrika sayısı 2.788’i buldu. Yılın birinci 4 ayında mahkemelerin verdiği konkordatoda süreksiz mühlet kararı yüzde 145 arttı ve 782’ye çıktı, iflas kararı verilen şirket sayısı yüzde 51.4’lük yükselişle 53’e ulaştı. Dört ayında 14.202 şirket kapısına kilit vurdu. Tasfiye olan şirketlerle birlikte kapanan şirket sayısı 23.633 oldu.
Bütçenin yüzde 23’ü; vergilerin yüzde 33’ü borç faizine gidiyor. Türkiye’deki oda
başkanlarının yarısı yüksek faizden şikayetçi. Öte yandan yalnızca yılın birinci çeyreğinde 953 bin kişinin işten çıkarılması işsizlik probleminin geldiği noktayı gösteriyor.
Milyonlar orta artırım beklentisinde
Temmuz ayında açıklanacak 6 aylık enflasyon oranı, emekli maaşlarına yapılacak artırımı belirleyecek. En düşük emekli aylığına da birebir oranda artış yapılması öngörülüyor. Birinci altı aylık enflasyonun yaklaşık yüzde 18 olacağı kestirim ediliyor. Milyonların geçim gayreti giderek zorlaşırken, en düşük emekli maaşı 14 bin 469 TL, minimum fiyat ise 22 bin 104 lirada kaldı. Temmuzda minimum fiyatta orta artırım beklentileri artarken, iktidardan bu doğrultuda açıklamalar gelmedi. Orta artırım yapılmaması halinde dar gelirli için hayat uğraşı daha da zorlaşacak.
Zeybekci dahi ‘yatırım yapmam’ demişti
AKP İktisat İşlerinden Sorumlu Genel Lider Yardımcısı Nihat Zeybekci, 6 Mayıs’ta yaptığı açıklamada, faizlerin bu kadar yüksek olduğu bir periyotta yatırım yapılmayacağını, parası olanın faizde kalmayı tercih edeceğini söylemişti. Zeybekci’nin işaret ettiği şirketlerin yatırım iştahsızlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın teşvik datalarına de yansıdı. Yılın birinci çeyreğinde alınan yatırım teşvik dokümanında, 2024’ün birebir periyoduna nazaran yüzde 15.5 düşüş, yapılacak yatırım meblağında yüzde 39.2, öngörülen istihdamda da yüzde 25.1 düşüş yaşandı.
Kaynak: Sözcü
