Mounjaro nedir, nasıl çalışır?
Etken unsur: Tirzepatid
Firma: Eli Lilly
Onaylı kullanım: Tip 2 diyabet (Mounjaro) ve obezite (Zepbound) Mounjaro, bedende iki doğal hormonun tesirini taklit eder:
1. GLP-1 (Glukagon Gibisi Peptid-1):
Beyindeki tokluk merkezini uyarır, mide boşalmasını yavaşlatır.
2. GIP (Glikoz Bağımlı İnsülinotropik Polipeptid): Pankreası insülin salgılamaya teşvik eder, yağ dokusunun insülin direncini kırar. Bu çift reseptör kombinasyonu sayesinde beden yalnızca yemek yemez, yemek istememeye başlar.
Sonuç: daha süratli, daha kalıcı, daha derin kilo kaybı.
Klinik sonuçlar
– Ortalama kilo kaybı: % 20–22.5
– Tesir müddeti: 72 hafta (16 ay)
– 100 kg’lık bireyde: 20 25 kg azalma
– Bel etrafında 14 18 cm incelme
– İnsülin gereksiniminde % 30’a varan azalma
– HbA1c düşüşü: % 1.5-% 2.1 (Glikozile hemoglobin, kandaki şeker düzeyini son 2-3 ay boyunca ölçen bir laboratuvar testidir)
– İştirakçilerin % 85’i en az % 15 kilo verdi
(Kaynak: SURMOUNT-1 ve SURPASS çalışmaları – JAMA, NEJM, 2023)
Avantajları
– En yüksek kilo kaybı oranına sahip iğne
– Yan tesirleri Ozempic’e nazaran daha düşük
– Açlığı değil, yeme isteğini bastırıyor
– Kan şekerini ve yağ oranlarını önemli biçimde düşürüyor
– PCOS ve yağlı karaciğer üzere durumlarda olumlu etki
Dezavantajları
– Mide bulantısı, ishal ve baş dönmesi % 30’un üzerinde
– Tat alma bozukluğu ve yemek isteksizliği ruhsal rahatsızlığa yol açabiliyor
– Kas erimesi riski var: spor ve protein desteği şart
– İlaç bırakıldığında süratli kilo geri dönüşü sık
– Beden yeni kiloyu “kabul etmiyor” eski ayarlara dönmeye çalışıyor
Pahalı bir alternatif
– Mounjaro (tirzepatid) ABD’de aylık 1.300-1.400 dolar
– Zepbound (obezite versiyonu) 1.400 1.800 dolar arasında
– Doz arttıkça fiyat da katlanıyor: 2.5 mg’dan15 mg’a çıkıyor, doz arttıkça kullanım mühleti ve kalem sayısı da artıyor.
– Ortalama hasta maliyeti: 6 aylık kür için 120-150 bin TL
– Türkiye’de SGK karşılamıyor, özel kliniklerde sonlu bulunabiliyor
– Tıpkı beden için daha fazla tesir, lakin çok daha yüksek maliyet.
– Bilhassa 100 kg üzeri hastalarda tedavi mühleti boyunca maliyet 2-3 katına çıkabiliyor.
Doz nasıl artıyor?
Mounjaro 2.5 mg ile başlanıyor.
Her 4 haftada bir artıyor:
– 2.5 mg, 5 mg
– 5 mg, 7.5 mg
– 7.5 mg, 10 mg
– 10 mg, 12.5 mg
– 12.5 mg, 15 mg
Son dozda hedeflenen azamî tesir sağlanıyor. Lakin yüksek dozlar, maliyeti ve yan tesirleri artırıyor.
Kullanıcı tecrübeleri:
Sessiz açlık çekiyorum
Mounjaro kullanıcılarının en sık rapor ettiği tecrübelerden biri: “Yemek aklıma gelmiyor” oluyor. Kimileri açlık hissini büsbütün kaybettiklerini söylüyor. Kimilerinde ise “yemekten tiksinme” gelişiyor. Uzmanlar bunu nörolojik yeme davranışı kırılması olarak tanımlıyor.
38 yaşında bayan kullanıcı, İstanbul: “İlk hafta baş ağrısı ve mide bulantısı yaşadım. İkinci haftadan sonra hiç yemek düşünmedim. Beynim unutuyor yemeyi.”
51 yaşında erkek kullanıcı, Ankara: “En sıkıntı kısmı, olağanda keyifle yediğim şeylere karşı ilgimi kaybetmekti. Bu garip bir özgürlük üzere.”
43 yaşında bayan kullanıcı, İzmir: “Restoranda menüye baktım ve hiçbir şey istemedim. Daha evvel hiç bu türlü hissetmemiştim. Bu özgürlük mü, yokluk mu bilemedim.”
Emily T. (36) Boston, ABD: (Kaynak: The Atlantic, Kasım 2024) “Yemek karın doyurmak için yapılacak bir işe dönüştü. Toplumsal yemeklerin manası kalmadı.”
Dr. Andrew W. (45) Londra, İngiltere: (Kaynak: Guardian Health, 2024) “Zayıfladım ancak toplumsal hayatım da küçüldü. Kimseyle yemek planı yapmıyorum artık.”
Ozempic ile karşılaştırma
Savaş mı başladı?
– Eli Lilly ve Novo Nordisk ortasındaki pazar savaşı sertleşiyor.
– Her iki firma da FDA’dan Alzheimer, kalp hastalıkları üzere alanlarda yeni onaylar almak için yarışta.
– Pazar büyüklüğü: 2025’te 80 milyar dolar.
– Zayıflayan vücutların gerisinde endokrinoloji değil, aslında iktisat büyüyen sanayi.
Yarın:
– Kusma, halsizlik, kas kaybı: Yan tesirler neden konuşulmuyor?
– Toplumsal medyada zayıflayanlar ne yaşıyor?
– Saç dökülmesi, tat kaybı, depresyon riski
– İlacı bırakınca kilo geri mi geliyor?
– Öteki iğneler
Kaynak: Sözcü
